ostroga piętowa

Ostroga piętowa

Nadzór merytoryczny:

dr n.med. Paweł Stachowiak

Dla wielu ludzi najgorszym co mogłoby się im przydarzyć jest inwalidztwo, jednakże każda niepełnosprawna osoba powie, że nie samo to jest tak okropne, jak ból, który niszczy życie. Najpierw stopniowo pojawia się w niektórych momentach, a potem towarzyszy człowiekowi nieustannie. Jest obecnie mnóstwo leków przeciwbólowych na rynku, lecz co zrobić, gdy leki nie działają, a ból odbiera radość z życia, a przy tym co najważniejsze możliwość poruszania się i samodzielności. Tak właśnie bywa z ostrogą piętową. Brzmi strasznie lecz warto się przyjrzeć co do niej doprowadza i czy da się jej całkowicie pozbyć czy jednak będzie niemiłym przyjacielem do końca życia.

Czym jest ostroga piętowa?

Ostroga piętowa, a inaczej mówiąc zapalenie rozcięgna podeszwowego są to zmiany zwyrodnieniowe stopy na jej stronie podeszwowej, a dokładnie mówiąc dotyka wyrostka guza piętowego kości piętowej. Zmiany zwyrodnieniowe prowadzą do powstania w tym miejscu narośli kostnej – charakterystycznego haczyka mocno odstającego od kości. Sam haczyk nie byłby taki straszny, gdyby nie to, że pojawienie się go powoduje powstanie zapalenia rozcięgna mięśni podeszwowych. Rozcięgno to rozchodzi się od pięty, przez całą stopę aż do palców i pracuje jak mięsień napinając się z każdym postawionym krokiem, skakaniem czy zgięciem palców.

Jakie są przyczyny powstania choroby?

Sporty wyczynowe, praca na stojąco czy częste kontuzje bądź te nieleczone mogą doprowadzić do ostrogi piętowej. Powstawaniu schorzenia rzadko towarzyszy podłoże genetyczne, jednakże sprzyja temu ciągłe drażnienie kości piętowej, które jest w następstwie przez narośl kostną odpowiedzialne za przewlekły ból. Do głównych predyspozycji do powstania choroby towarzyszy:

  • Podeszły wiek ze względu na większe ryzyko powstania zmian zwyrodnieniowych.
  • Nadwaga, otyłość wiąże się przede wszystkim z tym, że na kości piętowej jest nienaturalnie duże obciążenie.
  • Stojący tryb pracy.
  • Niewygodne bądź nieodpowiednio dobrane buty, które uciskają i deformują naturalne krzywizny i ułożenie stopy, obuwie na obcasie również się tutaj zalicza.
  • Wady stóp, jak na przykład płaskostopie czy koślawość.
  • Urazy bądź kontuzje stóp czy stawów skokowych, a zwłaszcza te nieleczone.
  • Choroby metaboliczne lub reumatologiczne.
  • Sporty ekstremalne, które w dużym stopniu obciążają stopy.

Każda z przyczyn prowadzi do mikrouszkodzeń bądź stanu zapalnego w miejscu przyczepu rozcięgna podeszwowego stopy do kości piętowej, przez co wytwarza się dodatkowy “haczyk” na kości piętowej.

Jak objawia się ostroga piętowa?

Najważniejszym w ostrodze piętowej jest fakt, że nie tyle co zapalenie rozcięgna podeszwowego sprawia ból, a to skąd ma początek schorzenie, czyli w tym przypadku zwyrodnienie. Same narośla, czyli tak zwane osteofity stosunkowo rzadko dają jakiekolwiek objawy, a wykrywane są u pacjentów przypadkiem podczas innych badań. Jednakże, dopóki nie są problematyczne, ani nie przynoszą dolegliwości to leczenie nie jest zupełnie potrzebne.

W momencie, gdy pojawia się stan zapalny często mamy do czynienia również z nieprzyjemnymi objawami. Najbardziej charakterystyczny jest ból, bardzo często mocno dokuczliwy w okolicy guza piętowego, nieraz promieniujący wzdłuż stopy do palców lub ścięgna Achillesa. Na początku występuje głównie podczas chodzenia opisywane jako ból jak przy nie rozchodzonych butach, jednakże na etapie zapalenia to już nie jest wina samego obuwia. Dodatkowo może pojawić się obrzęk w okolicy pięty i charakterystyczne utykanie takiego pacjenta. Objawy mogą występować w obydwóch kończynach, bądź dotyczyć tylko jednej stopy. Jednakże ważne jest, aby w momencie pojawienia się dolegliwości przebadać obie stopy.

Na czym polega diagnoza oraz leczenie w przypadku stwierdzenia ostrogi piętowej?

W przypadku, gdy zacznie doskwierać ból na pięcie, który nie daje spokoju, nie łatwo się go pozbyć i uprzykrza życie koniecznie należy zgłosić się do lekarza ortopedy. Nie jest to schorzenie trudne do wykrycia, zwykle specjaliście wystarczy tylko przeprowadzić dokładny wywiad oraz badanie kliniczne. W tym celu ortopeda zaleci zrobienie RTG na którym wyjdzie narośl na kości, tłumacząca dolegliwości bólowe. Dodatkowo coraz częściej stosuje się wykonanie USG strony podeszwowej stopy, w głównej mierze, aby móc ocenić stopień uszkodzenia czy w jakim stanie znajduje się rozcięgno podeszwowe.

Zazwyczaj takie procedury są wystarczające, aby móc postawić na diagnozę ostrogę piętową i wybrać odpowiednie leczenie, które niestety nie jest wcale łatwe ani szybkie. Ustala się je względem przede wszystkim stanu pacjenta, stopnia ciężkości uszkodzeń rozcięgna oraz nasilenia dolegliwości. Stosowana jest zazwyczaj farmakoterapia, fizjoterapia, a czasami nawet potrzebne są wizyty u dobrego dietetyka. Występują takie sytuacje, że jedna wybrana terapia nie zdaje rezultatów, tylko trzeba łączyć kilka naraz z różnym wyborem.

Farmakoterapia obejmuje przede wszystkim leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne, które mają na celu głównie wspomóc dalsze leczenie. Świetnie się one sprawdzają na zmniejszenie dolegliwości bólowych i faktycznie wpływają na ich poprawę, jednakże nie jest w stanie rozwiązać problemu schorzenia. Najbardziej inwazyjną metodą w farmakoterapii jest tutaj wstrzykiwanie leków przeciwzapalnych, np. glikokortykosteroidy, które przynoszą automatyczną ulgę.

Fizjoterapia opiera się na zabiegach fizykoterapeutycznych oraz ćwiczeniach i masażach.

Stosowana jest fala uderzeniowa oraz ultradźwięki, które w skuteczny sposób pomagają w walce z chorobą. Należy dodać, że te dwa zabiegi mimo, iż miejscowe i nieinwazyjne to potrafią być dość bolesne, lecz nie na tyle jak terapia manualna oraz masaż rozcięgna podeszwowego. Mimo, iż trzeba się swoje wycierpieć podczas takiej wizyty u fizjoterapeuty to jednak działa cuda. Bardzo ważna w leczeniu ostrogi piętowej jest aktywność fizyczna opierająca się na ćwiczeniach ogólnousprawniających jak na przykład pływanie oraz stretchingu stóp. Bardzo ważne jest, aby wykonywać takie rozciąganie w formie stretchingu, pilates czy rolowania, gdyż zwiększa się nimi elastyczność oraz sprawność mięśni stóp, co daje efekt zmniejszenia bólu. Często lekarze ortopedzi zalecają stosowanie również specjalnych wkładek żelowych do obuwia, które pomagają odciążyć bolesne miejsce, aby nie wywierać zbyt dużego, niepotrzebnego nacisku.

Wizyty u dietetyka nieraz są niezbędne, gdyż wszystko może brać przyczynę z dość dużej nadwagi. W przypadku, gdy faktycznie jest kłopot ze zbyt dużą liczbą kilogramów warto udać się na wizytę do specjalisty, gdyż pokaże jak zrzucić zdrowo oraz zadba, aby zwłaszcza przy zwyrodnieniu nie brakowało nam potrzebnych składników odżywczych.

Są przypadki, gdzie ostroga piętowa nie wzięła się z samego zwyrodnienia czy nadwagi, a w wyniku poważnych chorób metabolicznych bądź reumatologicznych. W takim wypadku należy koniecznie najpierw leczyć choroby mające podłoże ostrogi, a następnie leczyć zapalenie rozcięgna. Natomiast leczenia operacyjnego praktycznie się już nie wykonuje.

Mimo, iż samo leczenie może trwać nawet kilka miesięcy, to udaje się wyleczyć pacjentów z ostrogi piętowej bądź zatrzymać występujące dolegliwości. Jednakże każdy pacjent powinien pamiętać o zbilansowanej diecie, dobrze dobranym obuwiu i częstej aktywności fizycznej.Warto zaznaczyć, że pomimo wyleczenia zapalenie rozcięgna podeszwowego należy do tych chorób, które lubią nawracać.