Czerniak

Co to jest czerniak?

Czerniak jest to złośliwy nowotwór skóry. Choroba ta rozwija się z tzw. melanocytów, czyli komórek odpowiedzialnych za wytwarzanie barwnika – melaniny. Choroba ta powstaje przede wszystkim na skórze, jednakże (w ok. 10 % przypadków) może rozwijać się, m.in. na błonach śluzowych (np. na podniebieniu), w obrębie gałki ocznej i oponach mózgowych.

Jeśli chodzi o nowotwory skóry, to choroba ta stanowi główną przyczynę zgonów. Wskazać jednak należy, że jest to nowotwór o wysokim odsetku wyleczeń. W przypadku wykrycia tej choroby we wczesnym stadium rokowania są bardzo dobre, stąd tak ważna jest diagnostyka i obserwacja istniejących i niepokojących nas zmian barwnikowych.

Dlaczego powstaje czerniak?

Jest to nowotwór, który może przekształcić się z istniejących już zmian barwnikowych, ale może powstać również na skórze „od nowa”. Istnieje wiele czynników ryzyka, które mogą przyczynić się do powstania tej choroby, m.in.:

• Nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne – UV, jak również sztuczne (występujące w solariach)- UVB,
• Kolor skóry – osoby z tzw. jasną karnacją (niebieskie oczy, jasna cera, podatność na oparzenia słoneczne) są bardziej narażone na zachorowanie na ten nowotwór,
• Obecność znamion atypowych – występowanie dużej ilości znamion,
• Obecność znamion wrodzonych,
• Występowanie tej choroby u członka najbliższej rodziny,
• Wiek – ryzyko zachorowania na ten nowotwór wzrasta wraz z wiekiem

W obrębie skóry i przydatków wyróżnia się cztery główne postacie tego złośliwego nowotworu:

• Szerzący się powierzchownie – znamię jest płaskie i ma niejednorodne zabarwienie. Brzegi są nieregularne i mają wyraźnie zaznaczone granice.
• Guzkowy – guzek, który ma brązowoczarny kolor i bardzo szybko rośne. Może swędzieć, a nawet krwawić.
• Rozwijający się ze złośliwej plamy soczewicowatej – ze znamion o nieregularnych kształtach i zabarwieniu, które mogą rosnąć przez wiele lat, powstać mogą w fazie aktywnej guzki.
• Nowotwór, który rozwija się na częściach kończyn, tj. dłoniach, podeszwach stóp, a także obrębie paznokci.

Kto leczy czerniaka?

Chorobę tę leczy lekarz dermatolog. Jeśli istnieje podejrzenie, że objawy z jakimi się zmagamy mogą sygnalizować tę chorobę, należy umówić się na wizytę do lekarza dermatologa, który postawi właściwą diagnozę.

Jak lekarz diagnozuje czerniaka?

            Lekarz dermatolog diagnozuje omawianą chorobę na podstawie obrazu klinicznego. Pomocna może tu kazać się skala ABCDE, która stanowi akronim angielskich nazw będących cechami znamion barwnikowych:

• A – asymetria (połówki zmian barwnikowej nie są równe).
• B – granice (brzegi zmiany są nieregularne).
• C – kolor (kolor zmiany powinien zaniepokoić jeśli jest nierównomierny, tj. zmiana przybiera kilka kolorów).
• D – średnica (jest zazwyczaj większa niż 6 mm, choć nie stanowi to reguły).
• E – ewolucja zmian (niepokojąca powinna być zmiana powiększająca się, zmieniająca kolor, krwawiąca, czy też swędząca).

Dermatolog za pomocą dermatoskopu jest w stanie określić cechy, które mogą wskazywać na rozwój tego nowotworu. Może zalecić dalszą kontrolę dermatoskopową istniejącej zmiany, jak również jej usunięcie (tzw. biopsja wycinająca) i badanie histologiczne.

W jaki sposób leczy się czerniaka?

Leczenie tej choroby polega przede wszystkim na usunięciu zmiany oraz obszaru wokół niej wraz odpowiednim marginesem. Odpowiednią wielkość tego marginesu ocenia lekarz. Lekarz ocenia także, czy istnieją przerzuty w okolicznych węzłach chłonnych. W związku z powyższym przeprowadza się także biopsję węzła chłonnego tzw. wartowniczego. W przypadku wykrycia w okolicznych węzłach chłonnych komórek nowotworowych, pacjent kwalifikowany jest do wycięcia całej grupy węzłów chłonnych. Chemioterapia stosowana jest w przypadku, gdy lekarz stwierdzi istnienie przerzutów czerniaka do innych narządów.

W naszym centrum medycznym mamy kilku doświadczonych dermatologów, którzy przy pomocy dermatoskopu pomogą ocenić zmianę. Badanie dermatoskopem jest bezbolesne i nie trwa długo. Pozwala na wnikliwą ocenę i postawienie prawidłowej diagnozy. Stała obserwacja zmian i kontrola lekarska jest niezbędna i pomaga zdiagnozować chorobę na wczesnym etapie i stanowi szansę na całkowite jej wyleczenie.