Angina

Czym jest angina?

Jest zwana inaczej zapaleniem błony śluzowej gardła, a także migdałków podniebiennych, które powstaje w wyniku zakażenia lub podrażnienia. Jest to jedna z najczęstszych chorób, z którą zgłaszają się pacjenci do lekarza pierwszego kontaktu. Dotyka ona głównie dzieci w wieku 4-12 roku życia, ale może również występować u dorosłych.

Co wywołuje anginę i jak można się nią zarazić?

Jest to schorzenie, które w zależności od wieku chorego, może mieć pochodzenie bakteryjne, a także wirusowe. Za 90% wszystkich zakażeń u dorosłych, a 70-85% zachorowań u dzieci odpowiadają wirusy, natomiast bakterie powodują tylko 5% zakażeń u dorosłych, a 15-30% u dzieci. Za zapalenie bakteryjne u młodszych pacjentów odpowiada głównie Streptococcus pyogenes (paciorkowiec), a u starszych Fusobacterium necrophorum. Najczęściej na anginę choruje się późną jesienią i na początku wiosny, a ta wywołana przez koronawirusy i wirusy grypy osiąga szczyt zachorowań zimą . Do zakażenia może dojść podczas kontaktu z chorą osobą oraz poprzez drogę kropelkową.

Jakie są objawy anginy?

Do objawów anginy paciorkowcowej (bakteryjnego pochodzenia) należą:

• jej nagły początek,
• silny ból gardła oraz ból podczas połykania,
• gorączka,
• zapalenie gardła oraz migdałków podniebiennych charakteryzujące się zaczerwienioną błoną śluzową i jej obrzękiem,
• wysięk na migdałkach podniebiennych,
• malinowy język,
• powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich,
• nudności i wymioty- najczęściej u dzieci,
• nie występuje kaszel oraz nieżyt nosa,

Natomiast objawami wirusowej anginy są:

• stopniowe narastanie objawów,
• ból głowy, mięśni i stawów,
• niewielka gorączka lub prawidłowa temperatura,
• nieżyt nosa, kaszel i chrypka,
• brak wysięku na migdałkach podniebiennych,
• możliwe zapalenie spojówek,
• zdarza się występowanie owrzodzeń błony śluzowej oraz biegunki,

W jaki sposób diagnozujemy anginę?

Diagnostykę przeprowadza się na podstawie badania podmiotowego ( wywiad lekarski), przedmiotowego ( badanie fizykalne), a także poznając objawy. Wynik tych badań nie zawsze daje pewność co do pochodzenia danego zakażenia, jednak pozwala w przybliżonym stopniu ocenić prawdopodobieństwo zakażenia Streptococcus pyogenes. Dzięki temu łatwiejsze jest podjęcie decyzji dotyczącej diagnostyki w kierunku zakażenia paciorkowcowego. Zostały stworzone skale, które określają prawdopodobieństwo zakażenia paciorkowcem. Najczęściej wykorzystywaną jest skala wg Centora/ McIsaaca, w której za poszczególne objawy kliniczne, a także za wiek pacjenta otrzymuje się dodatnie lub ujemne punkty. +1 punkt otrzymuje się za: gorączkę powyżej 38ºC, brak kaszlu, powiększone węzły chłonne szyjne przednie, nalot włóknikowy i obrzęk migdałków oraz kiedy pacjent ma >=15 lat . Natomiast w przypadku kiedy mamy do czynienia z osobą w wieku 15-44 przyznawane jest 0 punktów, a przy wieku powyżej 45 lat -1 punkt. Kiedy suma wszystkich punktów mieści się w przedziale 0-1, oznacza to, że prawdopodobieństwo infekcji paciorkowcowej jest niewielkie. Przy sumie 2-3 zleca się wykonanie szybkiego testu paciorkowcowego lub posiewu wymazu z gardła i migdałków, a w przypadku wyniku 4, rozważa się empiryczną antybiotykoterapię.

Z czym powinniśmy różnicować anginę paciorkowcową?

Występują choroby, których objawy mogą przypominać te, występujące w anginie paciorkowcowej i to właśnie z nimi należy ją różnicować. Zalicza się do nich:

• wirusowe zapalenie górnych dróg oddechowych,
• mononukleoza,
• nieżyt nosa, w którym występuje spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• zapalenie nagłośni i ropień zagardłowy,
• angina o innej etiologii bakteryjnej lub grzybiczej,
• refluks żołądkowo- przełykowy,

Jakie mogą być powikłania po anginie?

Wystąpienie powikłań jest rzadkie, a ich pojawienie się jest zależne od wielu czynników. Najgroźniejszym z nich jest zlekceważenie choroby, brak konsultacji z lekarzem i samodzielne leczenie objawów. Do późniejszych komplikacji mogą doprowadzić również nieprawidłowa diagnoza, zbyt późne rozpoczęcie przyjmowania antybiotyku lub skrócenie czasu jego stosowania przez pacjenta. Do powikłań mogą należeć:

• ropień okołomigdałkowy,
• zapalenie ucha środkowego,
• zapalenie szyjnych węzłów chłonnych,
• gorączka reumatyczna,
• popaciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek,
• popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawów,

W jaki sposób leczy się anginę?

Należy pamiętać, że w przypadku zapalenia wirusowego nie należy stosować antybiotykoterapii! Jest ona wykorzystywana w anginie pochodzenia paciorkowcowego (bakteryjnego). Stosuje się głównie penicylinę fenoksymetylową, cefalosporynę I generacji, penicylinę benzatynową lub makrolidy. Ze względu na dużą oporność bakterii na antybiotyki z grupy tetracyklin, aminoglikozydów oraz kotrimoksazolu, są one odradzane w leczeniu anginy. Natomiast leczenie objawowe polega na odpoczynku i stosowaniu dużej ilości płynów, a także stosowaniu leków działających przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie np. paracetamol i ibuprofen. Poleca się również preparaty do ssania o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Należy pamiętać o tym, że nie należy bagatelizować objawów choroby i w razie jakichkolwiek wątpliwości udać się do lekarza pierwszego kontaktu. To on powinien zdecydować o dalszym leczeniu, a nie my sami.