Wielu sportowców często dotyka schorzenie zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, czyli tak zwany łokieć tenisisty. Jednakże wbrew pozorom zwolenników tenisa dotyczy tylko w zaledwie kilku procentach. To zapalenie tkanek dotyczy w ogromnej mierze pracowników biurowych, sekretarek, informatyków, elektryków, techników, a nawet muzyków. Zatem co doprowadza do zapalenia w okolicy łokcia w tak dużej grupie osób, kiedy udać się do lekarza i czy jest jakiś ratunek dla osób borykających się z tą przypadłością?
Spis treści:
Łokieć tenisisty – co to jest i jakie są przyczyny?
Entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej, na co potocznie powiemy łokieć tenisisty jest to nic innego, jak zapalenie mięśni i ich ścięgien w miejscu przyczepu do kości. Tutaj mowa o bocznej stronie łokcia, gdzie mają miejsce przyczepy mięśni prostowników palców dłoni i prostowników nadgarstka.
Powstają zarówno poprzez częste i w nadmiernych ilościach wykonywane te same sekwencje ruchów łokcia, przez co dochodzi do mikrouszkodzeń, np. na tle pracy zawodowej. Dochodzi wtedy do zmian degeneracyjnych włókien kolagenowych, do czego dochodzi jeszcze nieprawidłowe ukrwienie tej części kończyny zarówno przez wzgląd na mikrourazy jak i przewlekłe przeciążenia. Zgięcie grzbietowe nadgarstka, czyli do góry zgięcie dłoni oraz napięcie w mięśniach to jest ten ruch, który regularnie powtarzający się w sporych ilościach prowadzi do łokcia tenisisty.
W sporcie przyczyną może być nieodpowiednia technika gry, zbyt twardy kort, zbyt mała masa ciała grającego czy za mały rozmiar głowy rakiety tenisowej.
Oprócz graczy tenisa czy squasha dotyczy to również wszystkich sportów w których występuje odbicie piłki przy zgiętym łokciu z bekhendu. Stąd też w nazwie „tenisisty” gdyż to najczęściej wykonywany ruch w prawie każdym typie uderzenia.
Jednakże oprócz zawodów związanych z pracą za biurkiem oraz sportem przyczyną schorzenia może być również wiek. Na zapalenia ścięgien czy stawów narażone są osoby już po 30-stce, aczkolwiek najczęściej zdarzają się przypadki tuż po 45 roku życia.
Oczywiście używki takie jak nikotyna, regularne spożywanie alkoholu, narkotyki również zwiększają ryzyko zachorowania na jakąkolwiek z entezopatii.
Warto zwrócić uwagę również że nie tylko przeciążenia mają wpływ na powstanie schorzenia ale również zbyt mała aktywność fizyczna. Mięśnie bardzo rzadko ćwiczone, które są narażone na nagłe przenoszenie ciężkich rzeczy czy na nadmierną aktywność fizyczną mogą się naderwać, ze względu na nie przyzwyczajenie do takiego typu wysiłku z ich strony.
Ze względu na to że sportowcy to bardzo nieliczne grono wśród chorych na łokieć tenisisty, a w głównej mierze wynika to z prowadzonej pracy zawodowej, schorzenie to zostało wpisane na listę chorób zawodowych.
Objawy charakterystyczne dla łokcia tenisisty
Pomijając fakt, że jest to dosyć uciążliwa dolegliwość, która często uniemożliwia wiele czynności jak i pracę zawodową objawia się często sporym bólem w okolicy łokcia po zewnętrznej stronie jak i nadgarstka. Często nasila się przy próbie zaciśnięcia pięści, wyprostowania nadgarstka, otwarcia drzwi czy podniesienie kubka oraz odwracania i nawracania przedramienia. Pacjenci skarżą się na mniejszą siłę w danej kończynie oraz jej szybsze męczenie się niż w ręce zdrowej oraz często towarzysząca tkliwość i wrażliwość na ucisk i dotykanie w okolicy łokcia. Rzadko natomiast zdarza się zjawisko sztywności porannej w łokciu, ustępujące po rozruszaniu oraz obrzęk obejmujący całą zewnętrzna krawędź łokcia. W zaawansowanym stadium zdarza się, że ból po odpoczynku nie ustępuje, a wręcz jeszcze się nasila.
Dodatkowo warto wspomnieć że nieleczony łokieć tenisisty może prowadzić również do ograniczenia ruchomości w stawie łokciowych oraz uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów.
Diagnostyka i leczenie w przypadku łokcia tenisisty
Warto zauważyć, że ból po stronie bocznej łokcia nie zawsze jest równoznaczny z łokciem tenisisty, jednak warto mieć go na uwadze. Pierwszymi krokami przy wystąpieniu bólu bądź innych dolegliwości związanych z tym schorzeniem jest odpoczynek. Warto dać sobie kilka dni wolnego od wykonywanej czynności, aby mięśnie się rozluźniły, zregenerowały, a ból minął.
Dodatkowo skuteczny jest masaż, ćwiczenia rozciągające ręki oraz okłady z zimnej wody bądź kostek lodu. Czasami w przypadku sportowców wystarczy poprawić technikę gry, a w pracy za biurkiem ograniczyć długotrwałe siedzenie przy komputerze.
Jeśli natomiast po kilku dniach takiego domowego leczenia objawy nie mijają, a czasem nawet dochodzi do ich nasilenia, należy udać się niezwłocznie do ortopedy bądź fizjoterapeuty. Często zdarza się, że nasze dolegliwości nie biorą się wcale z entezopatii, a mają inne źródło co musi być dokładnie przebadane.
W tym celu zostanie przeprowadzony z nami wywiad oraz badanie przedmiotowe, aby znaleźć przyczynę problemu. Podczas badania specjalista musi porównać kończynę chorą ze zdrową. Badanie takie obejmuje na wstępie sprawdzenie siły chwytu oraz stopnia bolesności czy tkliwości tkanek.
Dodatkowo szeroko wykorzystywane głównie przez fizjoterapeutów są testy diagnostyczne takie jak: Thomsona, Milla czy Cozena. Są to testy sprawdzające typowe objawy łokcia tenisisty, lecz to nie wszystko. Dodatkowo warto, aby został przetestowany odcinek szyjny kręgosłupa w celu zauważenia ewentualnych innych źródeł entezopatii bądź zablokowania kręgów. Aby mieć 100% pewności, że mamy do czynienia z łokciem tenisisty należy wykonać USG łokcia bądź rezonans magnetyczny.
Znając diagnozę należy zaznaczyć, że leczenie takiego schorzenia w większości może trwać nawet latami i to nie ze względu na wiek pacjenta, a z powodu ogromnego ociągania w celu umówienia się. Nie należy zwlekać z wizytą gdyż, pamiętajmy że ociąganie jej w czasie zwiększa zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe.
Głównym celem naszego leczenia jest przede wszystkim zniesienie dolegliwości bólowych, poprawa funkcji ręki oraz zwiększenie siły mięśniowej. Do leczenia zwłaszcza w przypadku zerwania przyczepów mięśni stosowane jest coraz częściej wstrzykiwanie osocza bogatopłytkowego. Zawiera on czynnik wzrostu, który świetnie i szybko sprzyja regeneracji komórkom uszkodzonego ścięgna. Stosowane wcześniej często sterydy o działaniu przeciwzapalnym, zastępowane są pracą fizjoterapeuty, która nie skupia się tylko na objawach jak w przypadku sterydów, a skupia się na problemie od podszewki. O ile nie jest od początku potrzebna operacja, fizjoterapeuta może pomóc nam całkowicie pozbyć się problemu za pomocą kilku technik.
Pierwsza z nich jest fizykoterapia, czyli zastosowanie leczniczego działania pola magnetycznego, laseroterapii, ultradźwięków czy fala uderzeniowa. Pomagają one przede wszystkim w poprawie mikrokrążenia, w odżywieniu tkanek, aby je naprawić i zagoić czy zadziałać przeciwbólowo.
Oprócz zabiegów fizykalnych ogromną poprawę niesie terapia manualna połączona z kinezyterapia. Tutaj terapeutą zwykle stosuje masaż z użyciem kostek lodu czy poprzeczny na tkankę mięśniowo-powięziową oraz skupi się na mobilizacji stawów nadgarstka. Tutaj ma swoje dobre zastosowanie również kinesiotaping, który zmniejsza obrzęk oraz ból, a tym samym zwiększa przepływ krwi do mięśni, co przyspiesza leczenie.
Do kinezyterapii czyli ćwiczeń zaliczymy tutaj przede wszystkim naprzemienne zginanie i rozciąganie łokcia, unoszenie nadgarstków czy ich obroty. Terapeuta tutaj nauczy jak poprawnie i dokładnie wykonywać każde z ćwiczeń i wiele z nich zaleci również do domu.
Aby zapobiec nawrotom schorzenia oraz jak najszybciej się wyleczyć najważniejsza jest systematyczne i sumienne wykonywanie zaleconych ćwiczeń oraz korzystać z umówionych zabiegów.
W przypadku zaawansowanych stopni łokcia tenisisty bądź niestosowanie się do zaleceń konieczne będzie leczenie operacyjne. Ze względu na to że podczas zabiegu wycina się zarówno mięsień jak i małą część kości, następuje potem unieruchomienie kończyny na okres kilku tygodni. Z tego względu leczenie jak i rehabilitacja znacznie ulega wydłużeniu.
Metody profilaktyczne w przypadku łokcia tenisisty
W przypadku sportowców świetnie sprawdzą się specjalne opaski, aby zabezpieczyć potencjalne miejsce zagrożenia na łokciach. Natomiast dla pracowników biurowych zaleca się, aby dłoń leżała jak najbardziej na biurku zamiast odstawać mocno do góry, a łokieć zwisał poza biurko, aby nie uciskać zbytnio nerwu.
Najważniejsze zarówno w jednym jak i drugim przypadku jest dbać, aby łokieć oczywiście ile się da nie był regularnie przeciążony. Warto również robić z 2-3 razy w ciągu dnia przerwy w pracy 5-minutowe na chwilę ćwiczeń dla rąk. Tutaj w głównej mierze świetnie nada się ćwiczenie rozciągające zginacze i prostowniki nadgarstków.
Jak je wykonać?
Unieś wyprostowane ręce przed sobą i jedną dłoń zegnij tak, aby palce były skierowane do sufitu, a drugą dłonią naciągaj dłoń i palce w stronę łokcia. Ma być uczucie rozciągania mięśni, ale nigdy bólu. Drugie ćwiczenie polega na tym samym lecz palce skierowane są do podłogi. Każdy ruch przytrzymać ok. 10-15 sekund i rozluźnić. Wykonać po 5 powtórzeń obu ćwiczeń na każdą rękę.
