Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa to jedna z kilku chorób związanych z sercem, doprowadzająca do jego niedokrwienia i niedotlenienia. W tym konkretnym przypadku, nieprawidłowości dotyczą tętnic wieńcowych, czyli takich naczyń krwionośnych, które bezpośrednio zaopatrują w krew serce.

Choroba wieńcowa – co to za choroba?

Na początku warto rozróżnić dwa pojęcia: choroba niedokrwienna serca oraz choroba wieńcowa. Choroba niedokrwienna serca odnosi się do wszystkich przypadków niedokrwienia mięśnia sercowego, niezależnie od jego przyczyny. Z kolei choroba wieńcowa dotyczy sytuacji, w których niedokrwienie serca jest spowodowane zmianami w tętnicach wieńcowych, czyli tych, które odpowiadają za doprowadzenie bogatej w tlen i substancje odżywcze krwi do komórek serca.

Choroba wieńcowa wynika z niedostatecznego dopływu tlenu i krwi do mięśnia sercowego. Najczęstszą przyczyną tej dolegliwości jest miażdżyca, która powoduje zwężenie tętnic wieńcowych. Miażdżyca prowadzi do odkładania się blaszek miażdżycowych w ścianach naczyń, co ogranicza przepływ krwi. Istnieją również inne, rzadsze przyczyny zmniejszenia dopływu krwi do komórek serca, takie jak skurcze tętnic wywołane przez leki, zapalenia naczyń czy zmiany pourazowe. W rezultacie mięsień sercowy nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu, co prowadzi do jego niedokrwienia.

Choroba wieńcowa może występować w postaci przewlekłej, czyli w postaci przewlekłych zespołów wieńcowych, oraz ostrej, czyli ostrych zespołów wieńcowych. Ostry zespół wieńcowy to stan, w którym dochodzi do gwałtownego pogorszenia przepływu krwi, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.

Czy choroba wieńcowa jest groźna?

Tak, choroba wieńcowa jest groźna, ponieważ może prowadzić do wystąpienia poważnych powikłań, takich jak zawał serca, niewydolność serca lub nagła śmierć sercowa, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie, aby zapobiec postępowaniu choroby.

Choroba wieńcowa – w jakim wieku występuje?

Choroba wieńcowa to problem zdrowotny, który najczęściej dotyka osoby w średnim i starszym wieku. Mężczyźni są na nią bardziej narażeni już po 40. roku życia, natomiast u kobiet ryzyko wzrasta po menopauzie, czyli zazwyczaj po 50. roku życia. Warto jednak pamiętać, że wraz z wiekiem ryzyko zachorowania na chorobę wieńcową rośnie u obu płci, a po 75. roku życia statystyki są podobne zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. W niektórych przypadkach choroba wieńcowa może pojawić się już przed 40. rokiem życia, zwłaszcza jeśli w rodzinie występowały problemy z sercem.

Badania pokazują, że mężczyźni chorują na serce dwa razy częściej niż kobiety. W przedziale wiekowym 45–54 lat dławica piersiowa (ból w klatce piersiowej związany z chorobą wieńcową) dotyka 2-5% mężczyzn, a w wieku 65–74 lat aż 11-20%. U kobiet ta liczba jest niższa – od 0,5% do 1% przed 55. rokiem życia, ale po 65. roku życia wzrasta do 10-14%.

Chociaż choroba wieńcowa najczęściej pojawia się u osób starszych, niezdrowy styl życia może przyspieszyć jej rozwój nawet u młodszych ludzi. Czynniki takie jak palenie, brak ruchu, niezdrowa dieta czy stres mogą prowadzić do szybszego rozwoju miażdżycy, która w większości przypadków jest przyczyną choroby wieńcowej. U osób z cukrzycą, nadciśnieniem czy otyłością ryzyko wystąpienia choroby jest jeszcze wyższe. 

Jeśli chodzi o objawy, mężczyźni często doświadczają pierwszych sygnałów choroby wieńcowej w postaci zawału serca. Kobiety z kolei częściej cierpią na stabilniejszą postać choroby, z bólem w klatce piersiowej pojawiającym się podczas wysiłku lub stresu, który może trwać latami, zanim przerodzi się w poważniejsze komplikacje.

Jakie są przyczyny choroby wieńcowej?

W prawidłowych warunkach tętnice wieńcowe dostarczają mięśniowi sercowemu wystarczającą ilość utlenowanej krwi, aby zaspokoić jego potrzeby, nawet podczas intensywnego wysiłku fizycznego. U zdrowych osób oznacza to, że mięśnie szkieletowe mogą się zmęczyć, co ogranicza dalszą aktywność, ale nie powoduje to bólu w klatce piersiowej. W takich okolicznościach serce kurczy się szybciej i silniej, co wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na tlen. Jednak u osób chorych na chorobę wieńcową, zwężone tętnice wieńcowe nie są w stanie zaspokoić tego zwiększonego zapotrzebowania na tlen i składniki odżywcze, co prowadzi do niedotlenienia mięśnia sercowego. Podobne sytuacje występują również w innych przypadkach, gdy zapotrzebowanie na tlen wzrasta, na przykład podczas gorączki czy w przypadku nadczynności tarczycy. To niedotlenienie objawia się jako ból w klatce piersiowej.

Choroba wieńcowa jest wynikiem niedostatecznego zaopatrzenia mięśnia sercowego w tlen, spowodowanego zwężeniem lub całkowitym zablokowaniem naczyń wieńcowych. Najczęstszą przyczyną tego schorzenia jest miażdżyca tętnic wieńcowych, która odpowiada za ponad 98% przypadków choroby wieńcowej. Miażdżyca to proces, w którym w ścianach tętnic odkładają się blaszki miażdżycowe, składające się między innymi z cholesterolu oraz komórek zapalnych. W miarę ich narastania, naczynia zwężają się, co prowadzi do ograniczenia przepływu krwi i niedokrwienia serca.

Oprócz miażdżycy istnieje szereg innych, rzadszych przyczyn choroby wieńcowej. Są to między innymi:

• Skurcz tętnic wieńcowych – chwilowe zwężenie naczyń, które może prowadzić do niedokrwienia serca. Skurcze tętnic wieńcowych występują w dławicy Prinzmetala, a także mogą być wywołane lekami (np. 5-fluorouracylem), narkotykami (jak kokaina), a także odstawieniem azotanów.
• Zator tętnicy wieńcowej – może wystąpić w wyniku infekcji, na przykład w przebiegu sepsy czy bakteryjnego zapalenia wsierdzia.
• Zapalenie tętnic wieńcowych – może pojawić się w przebiegu chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy, choroba Kawasakiego, choroba Takayasu czy guzkowe zapalenie tętnic.
• Zmiany w tętnicach wieńcowych w przebiegu chorób metabolicznych – np. w mukopolisacharydozach, amyloidozie, chorobie Fabry’ego czy homocystynurii
• Wrodzone wady naczyń wieńcowych – nieprawidłowości anatomiczne mogą predysponować do zaburzeń przepływu krwi w sercu.
• Zmiany pourazowe – uszkodzenia naczyń wieńcowych mogą wynikać z urazów mechanicznych, w tym procedur medycznych, takich jak koronarografia.
• Zaburzenia hemostazy, zakrzepica tętnicza – np. w zespole antyfosfolipidowym, zespole krzepnięcia wewnątrznaczyniowego, nadpłytkowości lub czerwienicy prawdziwej.

Choroba niedokrwienna serca czasami może być wynikiem zmniejszonej podaży tlenu do serca w stosunku do zapotrzebowania, mimo braku bezpośrednich zmian w tętnicach. Przykłady takich stanów to zwężenie czy niedomykalność zastawki aortalnej, kardiomiopatia przerostowa, nadczynność tarczycy, zatrucie tlenkiem węgla, niewyrównana niedokrwistość, czy długotrwałe niskie ciśnienie krwi (hipotonia).

Jakie są czynniki ryzyka choroby wieńcowej?

Rozwój choroby wieńcowej jest bardziej prawdopodobny u osób obciążonych licznymi czynnikami ryzyka. Możemy podzielić je na modyfikowalne, czyli te, które możemy jeszcze zmienić, oraz na niemodyfikowalne, czyli te, które są poza naszą kontrolą i na które nie mamy wpływu.

Niemodyfikowalne czynniki ryzyka to:

• Wiek – z wiekiem wzrasta ryzyko choroby wieńcowej. U mężczyzn pierwsze objawy mogą pojawić się już po 40-45. roku życia, natomiast u kobiet ryzyko znacząco wzrasta po 50-55. roku życia, zwłaszcza po menopauzie, kiedy to następuje spadek ochronnych hormonów płciowych.

• Płeć – mężczyźni mają wyższe ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej w porównaniu do kobiet, bowiem estrogeny mają działanie ochronne na serce i naczynia krwionośne.

• Predyspozycje genetyczne – rodzinna historia chorób serca jest znaczącym czynnikiem ryzyka. Osoby, których bliscy krewni cierpieli na choroby serca, mają wyższe prawdopodobieństwo rozwoju choroby wieńcowej.

• Przebyty incydent sercowo-naczyniowy w przeszłości

Z kolei do modyfikowalnych czynników ryzyka, czyli tych, na które mamy wpływ, należą:

• Palenie papierosów – palenie jest jednym z najważniejszych modyfikowalnych czynników ryzyka. Nikotyna i inne substancje chemiczne zawarte w papierosach uszkadzają naczynia krwionośne, przyczyniając się do powstawania miażdżycy.

• Nadciśnienie tętnicze – wysokie ciśnienie krwi zwiększa obciążenie serca oraz uszkadza naczynia krwionośne, co sprzyja rozwojowi choroby wieńcowej.

• Wysoki poziom cholesterolu LDL – tzw. „zły cholesterol” (LDL) przyczynia się do odkładania się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, co zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu.

• Cukrzyca – osoby z cukrzycą są narażone na zwiększone ryzyko choroby wieńcowej, ponieważ wysoki poziom glukozy we krwi uszkadza naczynia krwionośne i sprzyja rozwojowi miażdżycy.

• Otyłość i nadwaga – nadmiar tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicy brzucha, wiąże się z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Otyłość wpływa na ciśnienie krwi, poziom cholesterolu oraz ryzyko cukrzycy.

• Siedzący tryb życia, mała aktywność fizyczna – brak aktywności fizycznej sprzyja otyłości, podwyższa poziom cholesterolu i ciśnienie krwi, a także wpływa negatywnie na zdrowie serca.

• Nieprawidłowa dieta – dieta bogata w tłuszcze nasycone, sól oraz uboga w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste przyczynia się do rozwoju nadwagi, podwyższonego cholesterolu oraz nadciśnienia, co zwiększa ryzyko choroby wieńcowej.

• Narażenie na przewlekły stres – długotrwały stres emocjonalny i fizyczny może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi oraz poziomu hormonów stresu, co z kolei wpływa na skurcz naczyń krwionośnych. Ponadto, osoby narażone na przewlekły stres mogą częściej wybierać niezdrowe nawyki, takie jak palenie papierosów, picie alkoholu czy niezdrowe jedzenie, co dodatkowo zwiększa ryzyko choroby wieńcowej.

Jakie są objawy choroby wieńcowej?

Choroba wieńcowa, będąca jednym z najpoważniejszych schorzeń sercowo-naczyniowych, może manifestować się na różne sposoby, w zależności od jej postaci oraz tempa rozwoju. Istnieją dwie główne formy choroby wieńcowej: przewlekłe i ostre zespoły wieńcowe.

W przypadku przewlekłych zespołów wieńcowych, pacjenci mogą doświadczać niedokrwienia mięśnia sercowego, które najczęściej występuje pod wpływem zwiększonego obciążenia, takiego jak wysiłek fizyczny czy stres. Objawy tej postaci choroby rozwijają się powoli, co może prowadzić do niedostatecznej reakcji ze strony pacjentów, którzy często bagatelizują początkowe dolegliwości.

Natomiast ostre zespoły wieńcowe cechują się gwałtownym i znacznie nasilonym niedoborem tlenu, co często prowadzi do niemal całkowitego zahamowania przepływu krwi do mięśnia sercowego. Ta forma choroby stanowi bezpośrednie zagrożenie życia i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.

Objawy typowego przewlekłego zespołu wieńcowego

Choroba wieńcowa w postaci typowych przewlekłych zespołów wieńcowych, zwana również stabilną dławicą piersiową, charakteryzuje się objawami, które pojawiają się stopniowo i zazwyczaj mają związek z wysiłkiem fizycznym lub stresem. 

Kluczowym objawem jest ból w klatce piersiowej (dławica piersiowa), będący wynikiem zbyt małej podaży tlenu w stosunku do potrzeb serca. Charakteryzuje się tym, że:

• Objawia się jako uczucie ucisku, gniecenia, ciężaru lub dławienia za mostkiem. Inny charakter bólu, na przykład taki jak pieczenie lub kłucie w klatce piersiowej może przemawiać za przyczyną niezwiązaną z chorobą wieńcową, jak na przykład choroba refluksowa przełyku czy neuralgia międzyżebrowa.
• Ból jest zlokalizowany za mostkiem, ale może promieniować do szyi, żuchwy, barków (głównie lewego), ramienia (często wzdłuż nerwu łokciowego aż do nadgarstka), a także rzadziej do nadbrzusza czy okolicy międzyłopatkowej.
• Pojawia się przy wysiłku fizycznym, stresie, na zimnym powietrzu, wietrznej pogodzie lub po obfitym posiłku, a jego natężenie bywa większe w godzinach porannych. 
• U osób starszych lub mniej aktywnych fizycznie może być wywołany przez przyjęcie pozycji leżącej i występować także w nocy.
• Nie zmienia się w zależności od pozycji ciała czy oddychania.
• Ból zazwyczaj trwa kilka minut (do 3-5 minut) i ustępuje po odpoczynku lub zażyciu nitrogliceryny pod język.

W pewnych przypadkach ból może być zastąpiony przez inne objawy, nazywane równoważnikami lub maskami dławicy piersiowej, takie jak:

• Duszność wysiłkowa – uczucie braku powietrza pojawiające się przy wysiłku. Duszność może towarzyszyć bólowi w klatce piersiowej lub go zastępować. Ma to miejsce szczególnie u osób w podeszłym wieku, kobiet i pacjentów z cukrzycą.
• Zmęczenie i osłabienie – łatwe męczenie się i zmniejszona tolerancja wysiłku są częstymi objawami niedokrwienia serca, które pojawiają się w wyniku niedostatecznego dopływu tlenu do mięśnia sercowego.
• Kołatanie serca – nieregularne bicie serca lub uczucie jego przyspieszonej pracy może pojawić się jako objaw towarzyszący niedokrwieniu serca.
• Bóle nadbrzusza (czyli w okolicach górnej części brzucha)
• Nudności, wymioty
• Zawroty głowy 

Objawy ostrego zespołu wieńcowego

Ostra postać choroby wieńcowej, czyli tzw. ostre zespoły wieńcowe, obejmuje niestabilną dławicę piersiową, zawał serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI) oraz zawał serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI). Objawy tej formy choroby są znacznie bardziej nasilone i wymagają pilnej interwencji medycznej. Ostry zespół wieńcowy jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Brak szybkiej pomocy może prowadzić do trwałego uszkodzenia serca lub śmierci.

Objawy zawału serca to:

• Silny, długotrwały ból w klatce piersiowej:
  • Ból przypomina ten, który występuje w stabilnej dławicy piersiowej, jednak jest bardziej intensywny i trwa dłużej, nawet ponad 20 minut. Nie ustępuje po odpoczynku ani po przyjęciu nitrogliceryny.
  • Ból zazwyczaj jest piekący, gniotący lub ściskający, często promieniujący do okolic podobnych jak w dławicy piersiowej, między innymi do ramienia, szyi, żuchwy, pleców lub nadbrzusza.
  • Bólowi może towarzyszyć duszność, osłabienie, omdlenia, kołatanie serca, zimne poty czy utrata przytomności.
• Duszność – może być bardziej nasilona niż w postaci przewlekłej, a także pojawiać się w spoczynku. Może towarzyszyć jej uczucie dławienia, ciężkości w klatce piersiowej.
• Obfite pocenie się – w ostrych zespołach wieńcowych pacjent często odczuwa silne pocenie się, które pojawia się nagle i nie ma związku z wysiłkiem fizycznym.
• Nudności i wymioty
• Osłabienie, omdlenia
• Kołatanie serca i zawroty głowy – pacjent może doświadczać nieregularnej pracy serca, zawrotów głowy, a nawet utraty przytomności w przypadku zaburzeń rytmu serca wywołanych przez ostry niedobór tlenu.
• Bladość, sinica
• Lęk i niepokój – nagłe, intensywne uczucie lęku lub paniki, często określane jako przeczucie nadchodzącej katastrofy, lęk przed śmiercią, towarzyszy objawom ostrej postaci choroby wieńcowej.
• W skrajnych przypadkach może dojść do obrzęku płuc z pienistą, różowo zabarwioną plwociną oraz rozwoju wstrząsu kardiogennego.

Jak zdiagnozować chorobę?

Samą chorobę diagnozuje się na podstawie charakterystycznych objawów. Aby można było postawić rozpoznanie choroby wieńcowej muszą wystąpić dwa z trzech wymienionych. 

1. lokalizacja bólu za mostkowa o charakterystycznym przebiegu;
2. dolegliwości wywołane są wysiłkiem fizycznym;
3. ból ustępuje po zastosowaniu leków z grupy azotanów.

W dalszej kolejności należy przeprowadzić cały szereg badań diagnostycznych, aby można było odnaleźć przyczynę powyższych dolegliwości. Zaliczają się do nich np. badania laboratoryjne, w których szczególnie istotne jest oznaczenie tak zwanego profilu lipidowego. Mówi on  między innymi o stężeniu cholesterolu we krwi. Z innych przydatnych parametrów warto oznaczyć morfologię, stężenie glukozy we krwi, czy kreatyninę.

Jednymi z istotniejszych badań kardiologicznych, jakie należy wykonać są te, które sprawdzają pracę serca. Zaliczają się do nich EKG, USG serca, czy próba wysiłkowa.

Podstawowym i najważniejszym jednak badaniem w chorobie wieńcowej jest koronarografia. Pozwala ona dokładnie zlokalizować zwężone lub zatkane naczynie krwionośne, które należy odblokować.

Jakie są sposoby leczenia choroby wieńcowej?

Leczenie choroby wieńcowej musi odbywać się jednocześnie na kilku płaszczyznach. Zaliczają się do nich modyfikacja stylu życia, zwalczanie epizodów niedokrwiennym, oraz zapobieganie ich powtarzaniu się.

Jeśli chodzi o zmianę nawyków, to tutaj głównie chodzi o to, aby prowadziły one do zmniejszenia stężenia cholesterolu we krwi. Osoby otyłe powinny znormalizować swoją masę ciała. W tym celu należy wprowadzić do swojego planu tygodnia, jakieś formy aktywności fizycznej. Z całą pewnością należy wprowadzić zmiany dietetyczne, które wyeliminują nadmiarowe ilości niezdrowych i nasyconych tłuszczów, oraz cukrów. Jeżeli występują choroby towarzyszące jak np., cukrzyca, to również należy stosować skuteczne i systematyczne leczenie tych stanów. Na pewno na poprawę parametrów krwi wpłynie również zaprzestanie palenia papierosów.

Jeśli chodzi o leczenie ataku bólu dławicowego to tutaj stosuje się w pierwszej kolejności leki, które zwalniają częstość i intensywność pracy serca. Jeżeli to nie przeniesie pożądanego efektu, stosuje się metody zabiegowe polegające na udrożnieniu zatkanego naczynia.

Ważne jest również stosowanie leczenia które zmniejszają ryzyko wystąpienia epizodu dławicowego. Należą do nich leki, które zmniejszają krzepliwość krwi, czy obniżają stężenie cholesterolu we krwi.

W celu uzyskania większej ilości informacji polecamy stronę Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego lub zasięgnięcie porady u naszych specjalistów.

Jak długo można żyć z chorobą wieńcową?

Niestety, nie da się jednoznacznie i precyzyjnie odpowiedzieć na pytanie, jak długo można żyć z chorobą wieńcową. Średnie roczne ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej wynosi 1,2–3,8%, a długość życia osoby z chorobą wieńcową zależy od wielu czynników, spośród których najważniejsze są:

• Stopień zaawansowania choroby – wczesne wykrycie choroby, zanim dojdzie do poważnych uszkodzeń naczyń wieńcowych, znacznie poprawia rokowania. Zaawansowane zmiany miażdżycowe zwiększają ryzyko zawału serca i poważnych komplikacji.

• Styl życia pacjenta – kluczowe jest wprowadzenie zdrowych nawyków, takich jak regularna aktywność fizyczna, unikanie stresu, rzucenie palenia oraz stosowanie zbilansowanej diety. Osoby, które o siebie dbają, mają lepsze prognozy na długie i aktywne życie.

• Sumienność stosowania leczenia – Regularne przyjmowanie leków obniżających poziom cholesterolu, kontrolujących ciśnienie krwi oraz leków przeciwzakrzepowych jest kluczowe w minimalizowaniu ryzyka powikłań, takich jak zawał serca. W niektórych przypadkach konieczne jest również leczenie operacyjne, takie jak angioplastyka, czy pomostowanie aortalno-wieńcowe (by-passy), które poprawiają przepływ krwi do serca.

• Choroby towarzyszące – Dodatkowe schorzenia, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, przerost lewej komory, tachykardia (czyli stan przyspieszonego rytmu serca, który wynosi ponad 100 uderzeń na minutę w spoczynku) czy przewlekła choroba nerek, mogą pogarszać rokowania i wymagać intensywniejszego leczenia.
  

Z odpowiednio leczoną chorobą wieńcową można jednak żyć wiele lat, o ile zadbamy o zdrowie, zmodyfikujemy dotychczasowe nawyki i styl życia, oraz wdrożymy regularne leczenie. Wczesna diagnoza znacząco poprawia rokowania i zwiększa szanse na dłuższe życie.

Jak więc możemy poprawić swoje rokowania? Kluczowe są zmiany w stylu życia oraz odpowiednie leczenie. Przestrzeganie poniższych zaleceń może znacząco wydłużyć życie i podnieść jego jakość:

• Regularnie zgłaszaj się na kontrole u lekarza,
• Ściśle przestrzegaj zaleconą farmakoterapię,
• Stosuj zdrową dietę bogatą w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty i zdrowe tłuszcze,
• Utrzymuj prawidłową masę ciała,
• Uprawiaj regularną aktywność fizyczną, dostosowaną do twoich możliwości (na przykład spacery czy jazda na rowerze),
• Niezwykle istotne jest rzucenie palenia oraz unikanie nadmiernego spożycia alkoholu,
• Kontroluj poziom cholesterolu oraz cukru we krwi.

Czy choroba wieńcowa może się cofnąć? 

Choroba wieńcowa, najczęściej będąca wynikiem miażdżycy, jest schorzeniem, którego całkowite cofnięcie skutków nie jest możliwe. Miażdżyca prowadzi do odkładania się blaszek miażdżycowych w tętnicach, co ogranicza przepływ krwi do serca i powoduje jego niedotlenienie. Choć współczesna medycyna nie oferuje sposobu na całkowite wyleczenie tej choroby, istnieją skuteczne metody, które mogą spowolnić jej rozwój i poprawić jakość życia.

Wprowadzenie odpowiednich zmian w stylu życia oraz regularne leczenie mogą zmniejszyć nasilenie objawów, takich jak ból w klatce piersiowej, duszność czy zmęczenie. Odpowiednia dieta, regularna aktywność fizyczna oraz rzucenie palenia stanowią kluczowe elementy strategii w walce z chorobą. Zdrowa dieta bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty i zdrowe tłuszcze (takie jak oliwa z oliwek) pomaga w obniżeniu poziomu cholesterolu, co może spowolnić rozwój miażdżycy. Z kolei regularna aktywność fizyczna poprawia krążenie, obniża stężenie cholesterolu frakcji LDL i redukuje ryzyko powstawania nowych blaszek miażdżycowych.

Istotną rolę odgrywa również leczenie farmakologiczne. Statyny, czyli leki obniżające poziom „złego” cholesterolu frakcji LDL, hamują rozwój miażdżycy, a leki przeciwpłytkowe, takie jak aspiryna, zmniejszają ryzyko powstawania zakrzepów. Dzięki odpowiedniemu leczeniu można zapobiegać poważnym powikłaniom, takim jak zawał serca.

W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdzie leczenie farmakologiczne nie przynosi wystarczających efektów, konieczne mogą być interwencje chirurgiczne, takie jak angioplastyka czy pomostowanie aortalno-wieńcowe (by-passy). Chociaż te procedury nie cofają miażdżycy, poprawiają przepływ krwi, co może znacząco poprawić stan zdrowia.

Podsumowując, choroba wieńcowa nie jest w pełni odwracalna, jednak odpowiednie leczenie oraz zmiana stylu życia mogą skutecznie hamować jej postęp. Wdrożenie odpowiednich działań profilaktycznych oraz leczenia może znacząco zwiększyć długość i jakość życia.

Krótkie podsumowanie: 

1. Pojęcie „choroba wieńcowa” dotyczy sytuacji, w których niedokrwienie serca jest spowodowane zmianami w tętnicach wieńcowych, które odpowiadają za doprowadzenie bogatej w tlen i substancje odżywcze krwi do komórek serca.
2. Zdecydowanie najczęstszą przyczyną choroby wieńcowej jest miażdżyca, czyli odkładanie się blaszek cholesterolowych w tętnicach, których obecność ogranicza przepływ krwi.
3. Najczęstszy objawy choroby wieńcowej to ból w klatce piersiowej występujący za mostkiem i mogący promieniować do szyi, żuchwy, lewego barku, ramienia (często wzdłuż nerwu łokciowego aż do nadgarstka), a także rzadziej do nadbrzusza czy okolicy międzyłopatkowej.
4. Chorobę wieńcową diagnozuje się na podstawie badań takich jak EKG, próba wysiłkowa, echokardiografia czy koronarografia.
5. Leczenie obejmuje zmianę stylu życia, przyjmowanie leków zmniejszających ryzyko powikłań, a w niektórych przypadkach interwencje, takie jak angioplastyka lub pomostowanie aortalno-wieńcowe (by-passy).

Bibliografia:

• Laflamme, David. Kardiologia. Red. Opolski, Grzegorz . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023, 396 s. ISBN 978-83-01-22991-7
• Interna Szczeklika 2020. Red. Prow. Piotr Gajewski, Wyd. 11, Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2020, ISBN 978-83-7430-628-7
• Frycz-Kurek, A. M., Buchta, P. & Szkodziński, J. Stabilna choroba wieńcowa – epidemiologia, diagnostyka, wybór postępowania. Choroby Serca i Naczyń 5, 125–134 (2008)
• Ducimetière, P. & Cambien, F. Coronary heart disease aetiology: associations and causality. C R Biol 330, 299–305 (2007)