Spis treści:
Co to jest Choroba Leśniowskiego-Crohna?
Choroba Leśniowskiego-Crohna to stan zapalny, który może doprowadzić do zmian w zasadzie w całym przewodzie pokarmowym. Najczęściej jednak, bo u połowy chorych, zmiany lokalizują się w końcowej części jelita cienkiego. Nieco rzadziej zdarza się, że choroba rozwija się jednocześnie w jelicie cienkim i grubym, a jeszcze rzadziej w samym jelicie grubym. Zmiany lokalizujące się w górnym odcinku przewodu pokarmowego, to znaczy przełyku i jamie ustnej, należą do rzadkości.
Niestety nie do końca wiemy co jest powodem powstawania tego schorzenia. Przypuszcza się, że wpływ na jego rozwój mają czynniki genetyczne czy zaburzenia flory bakteryjnej jelit.
Choroba Leśniowskiego-Crohna jest dolegliwością przewlekłą. Oznacza to, że pacjent będzie się z nią musiał zmagać prawdopodobnie całe życie. Jednak przy odpowiednim i systematycznym leczeniu, choroba może być utrzymywania w okresach długich remisji, co można nazwać inaczej stanem jej uśpienia.
Z obserwacji wynika, że choroba minimalnie częściej rozwija się u kobiet. Dotyka ona również głównie ludzi młodych w wieku 15-25 lat, ale może się ona oczywiście pojawić w każdym wieku.
Jakie są objawy choroby?
Choroba Leśniowskiego-Crohna ma bardzo zróżnicowany przebieg. Objawy, które mogą wystąpić, są uzależnione od umiejscowienia zmian, ich rozległości i zaawansowania. Oprócz dolegliwości związanych bezpośrednio z uszkodzeniami powstającymi w przewodzie pokarmowym, występują też tak zwane objawy ogólnoustrojowe. Zaliczają się do nich osłabienie organizmu, przewlekające się stany podgorączkowe i gorączka, oraz spadek masy ciała.
Najczęściej pojawiającymi się problemami wynikającymi z choroby, są silne bóle brzucha, oraz biegunki, które mogą zawierać domieszkę krwi. Są one niezwykle uciążliwe i mogą pojawiać się kilka razy w ciągu doby. Jest to jedną z przyczyn rozwoju, wyżej wspomnianych objawów ogólnoustrojowych. Zmiany mogą również wystąpić w okolicy odbytu i silnie sugerują one postać choroby, która przebiega z zajęciem jelita grubego. Objawiają się one ropniami, przetokami i szczelinami tej okolicy.
Jeśli chodzi o górny odcinek przewodu pokarmowego, to tutaj pojawiają się bolesne nadżerki w jamie ustnej, czyli tak zwane afty. Dodatkowo mogą występować dolegliwości bólowe i problemy związane z przełykaniem pokarmów.
W skrajnych przypadkach mogą pojawić się dolegliwości, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia chorego, do których zaliczają się masywny krwotok ze zmienionych chorobowo tkanek, czy zwężenie jelit prowadzące do niedrożności. W takiej sytuacji leczenie polega na pilnej interwencji chirurgicznej.
U ludzi dotkniętych tą chorobą mogą pojawić się również problemy niezwiązane z przewodem pokarmowych. Przejawiają się one np. zapaleniem stawów. Mogą też wystąpić zapalenie tęczówki oka, zmiany skórne, osteoporoza czy dolegliwości ze strony wątroby i dróg żółciowych.
Jak diagnozujemy chorobę Leśniowskiego-Crohna?
Pewne rozpoznanie choroby ustala się na podstawie badania histopatologicznego wycinków pobranych ze zmienionych chorobowo miejsc. Dostępne są również liczne badania pomocnicze, które silnie sugerują obecność choroby. Należy do nich diagnostyka laboratoryjna, czy techniki obrazowe. W tych ostatnich wykonuje się badania kontrastowe jelit, przy których ocenia się np. pasaż jelita, jego odcinkowe zmiany przebiegające pod postacią przetok czy owrzodzeń. Z innych badań obrazowych, zastosowanie znajdują też USG, tomografia komputerowa, czy rezonans magnetyczny.
W wynikach laboratoryjnych pojawia się podwyższone stężenie CRP oraz OB. Można spodziewać się również niedokrwistości. Warto sprawdzić też, czy nie występują charakterystyczne dla Choroby Leśniowskiego-Crohna przeciwciała ASCA.
Badaniem, które pozwala ocenić wygląd ściany jelita i wysunąć pewne podejrzenia jest kolonoskopia. Jednocześnie w trakcie takiego badania istnieje możliwość pobrania fragmentu jelita do badania histopatologicznego. Trzeba jednak pamiętać, że badanie to jest ograniczone tylko do jelita grubego i w przypadku zmian zlokalizowanych w jelicie cienkim, może nie potwierdzić diagnozy.
Jakie są możliwości leczenia?
Dobór odpowiedniego leczenia zależy od stopnia nasilenia objawów choroby. Ich łagodne i umiarkowanie zaostrzone nie wymaga przeważnie leczenia szpitalnego. W przypadku gwałtownych objawów choroby, przebiegających z silnym odwodnieniem, gorączką i utratą masy ciała konieczna może być hospitalizacja.
Głównym celem leczenia farmakologicznego jest uzyskanie tak zwanej remisji i utrzymanie tego stanu możliwie jak najdłużej. Jest to kres w którym choroba jest w stanie „uśpienia”, a jej objawy nie występują, lub ich nasilenie jest bardzo niewielkie. W celu uzyskania tego stanu stosuje się skomplikowane schematy leczenia oparte na wielu lekach. Podstawowe jednak zastosowanie preparaty zawierające sulfasalazynę i glikokortykosterydy. Jeśli będziemy stosować się do zaleceń lekarza i przyjmować regularnie leki, to jest szansa, że bardzo długo będziemy wolni od dokuczliwych, a niekiedy niebezpieczny dla zdrowia i życia objawów.
W niektórych sytuacjach niezbędne jest leczenie operacyjne. Dzieje się tak, jeżeli pojawią się zagrażające życiu gwałtowne objawy choroby, lub gdy pomimo intensywnego leczenia farmakologicznego, dolegliwości nie zmniejszają się. Ważne jest jednak pamiętanie o podstawowej zasadzie, według której należy stosować leczenie maksymalnie oszczędzające w sytuacji, gdy niezbędne jest usunięcie części zmienionego chorobowo jelita.
Aby zwiększyć skuteczność leczenia, warto jest również zmienić swoje nawyki zdrowotne. Tutaj zaleca się przede wszystkim zaprzestanie palenia tytoniu, oraz unikanie produktów, które nasilają objawy choroby.
Jak odżywiać się przy chorobie Leśniowskiego-Crohna?
W okresie remisji dieta pacjenta nie powinna odbiegać od tego, co je osoba zdrowa. Najwłaściwszym postępowaniem będzie dostosowanie się do zaleceń obecnych w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Oczywiście należy uwzględnić nietolerancje pokarmowe na produkty, które powodują u nas gorsze samopoczucie, czy problemy żołądkowo-jelitowe. Nie należy się tym jednak szczególnie martwić, gdyż są to sytuacje które dotyczą każdego, nawet zdrowego człowieka. W tej sytuacji należy takie produkty po prostu wyeliminować z diety.
W okresie zaostrzenia należy wystrzegać się posiłków, które mogą nasilać biegunkę. Stąd też wszelkie produkty mleczne powinny zniknąć z naszego jadłospisu w tym czasie. Należy również unikać roślin strączkowych, które w procesie trawienia mogą ulegać fermentacji. W ten sposób powstają gazy jelitowe, mogące nasilać dolegliwości i przebieg choroby. Produkty bogate w nasiona też nie są najlepszym pomysłem.
Do kogo zgłosić się po pomoc?
Lekarzem który specjalizuje się w chorobach przewodu pokarmowego jest gastroenterolog. To właśnie pod jego opiekę powinniśmy trafić w przypadku zachorowania na wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Warto również udać się na wizytę do dietetyka, który nauczy nas czego dokładnie się wystrzegać w różnych okresach choroby.
W celu uzyskania większej ilości informacji polecamy stronę Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii lub zasięgnięcie porady u naszych specjalistów.
