Zapalenie prostaty

Co to jest zapalenie prostaty?

Zapalenie prostaty, inaczej nazywane zapaleniem gruczołu krokowego lub stercza, jest to infekcja spowodowana zakażeniem bakteryjnym. Dotyka ona mężczyzn w różnym wieku – od 18 do 50 roku życia. Może mieć charakter ostry lub przewlekły (gdy trwa powyżej 3 miesięcy).

Czym jest gruczoł krokowy?  To część układu moczowo – płciowego u mężczyzny. Jego wielkość i kształt przypomina orzecha włoskiego. Przez niego przechodzi cewka moczowa i część dróg nasiennych. Prostata odpowiada za jakość męskiego nasienia, bo wytwarza specjalny płyn, który jest jego częścią.

Co oznacza, że ktoś choruje na zapalenie stercza? Znaczy to tyle, że jego układ moczowo – płciowy został zajęty przez bakterię, która powoduje nieprzyjemne dolegliwości. Co za tym idzie, należy udać się do lekarza po pomoc, aby potwierdzić diagnozę, wykluczyć poważniejsze problemy i zastosować odpowiednie leczenie.

Co powoduje zapalenie prostaty?

Przyczyny choroby zależą od tego, jaka jest jej odmiana – ostra czy przewlekła.

Ostre zapalenie prostaty wywołują bakterie, które naturalnie występują w jelicie grubym. Przedostają się w okolice krocza po skorzystaniu z toalety i wypróżnieniu. Niedokładna higiena może doprowadzić do tego, ze przeniosą się w ujście cewki moczowej. A stąd prosta droga cewką do tkanek prostaty. Często bywa tak, że zapalenie gruczołu krokowego występuje zaraz po zapaleniu pęcherza – bakterie przenoszą się dalej z zakażonego moczu. Przyczyną może być też zwężona cewka moczowa, lub powiększony gruczoł prostaty. Kontakty seksualne nie są przyczyną powstawania tego rodzaju infekcji.

Przewlekłe zapalenie rozpoznane zostaje, gdy objawy utrzymują się dłużej niż 3 miesiące. Nieco rzadziej, jest to przewlekłe zakażenie bakteryjne, które jak w przypadku ostrego, może być wywołane bakteriami kałowymi. Zazwyczaj jest to skutek niedokładnego doleczenia ostrej odmiany infekcji.

Najczęściej jednak postać tej choroby to przewlekłe niebakteryjne zapalenie prostaty nazywane też przewlekłym bólem miednicy. Tak naprawdę przyczyny powstawania tej odmiany choroby nie są dokładnie znane. Zalicza się do nich stres, zaburzenia na tle hormonalnym, emocjonalnym, autoimmunologicznym, czy psychiczno – emocjonalnym.

Jak rozpoznać zapalenie gruczołu krokowego?

By zdiagnozować u siebie zapalenie gruczołu krokowego, pacjent musi przyjrzeć się towarzyszącym mu objawom. Symptomy mogą też przypominać zakażenia układu moczowego.

Przy ostrym zapaleniu prostaty, objawy pojawiają się nagle i znacznie nasilają się w kolejnych dniach:

• częsta potrzeba oddawania moczu i ból towarzyszący w trakcie,
• pieczenie i trudności w oddawaniu moczu (po kropelce, słabym strumieniem, nawet zatrzymanie moczu),
• silny ból w kroku, podbrzusza, ból zewnętrznych narządów płciowych
• zazwyczaj występuje gorączka i dreszcze,
• bóle mięśni,
• osłabienie, złe samopoczucie.

Przewlekłe zapalenie prostaty bakteryjne cechuje się słabiej odczuwanymi objawami, podobnymi jak przy ostrym zapaleniu, dolegliwości jednak pojawiają się okresowo, są to:

• ból w kroczu, podbrzuszu, zewnętrznych narządach płciowych,
• uczucie parcia na pęcherz, częstomocz,
• ból w czasie oddawania moczu,

Gorączka zwykle nie występuje przy przewlekłej infekcji, jednak przewlekły ból towarzyszy choremu cały czas, choć nie tak nasilony.

Zespół bólowy miednicy charakteryzuje się objawami bólowymi podobnymi miejscem do bakteryjnego, jak opisane wyżej, dodatkowo mogą pojawić się:

• ból w pachwinach,
• zaburzenia erekcji, ból po wytrysku,
• zaburzenia popędu płciowego
• ból cewki moczowej,
• niekiedy obecność niewielkiej ilości krwi w moczu lub nasieniu,
• uczucie przewlekłego zmęczenia.

 Ta postać zapalenia stercza może przebiegać także bezobjawowo, zostaje wtedy rozpoznaje się ją tylko na podstawie badań krwi i nieprawidłowości w wynikach.

Jak lekarz rozpoznaje chorobę?

Zazwyczaj pacjent musi być zbadany przez odbytnicę palcem, by stwierdzić, czy gruczoł jest powiększony i bolesny. Jeśli dodatkowo towarzyszą mu objawy przypominające zapalenie układu moczowego, lekarz urolog stwierdza bakteryjne zapalenie prostaty. Dodatkowo diagnozę potwierdza się badaniami moczu i krwi. Gdy wyniki wychodzą nieprawidłowe, rozszerza się diagnostykę o kolejne badania, często jest to USG układu moczowego.

Natomiast, gdy wynik z posiewu moczu nie wskazuje na chorobę (jest ujemny), a dolegliwości są dalej obecne, lekarz może zlecić powtórne badanie. Wykonuje się badanie moczu, tym razem po masażu stercza, lub badanie wydzieliny z gruczołu krokowego. Materiał do analizy otrzymuje się po masażu prostaty palcem. Lekarz wykonuje masaż przez około minutę i pobiera próbkę do testów.

Jeżeli pomimo wykonanych czynności badawczych opisanych wyżej, dalej nie udało się otrzymać potwierdzenia bakteryjnej choroby, wstępnie zakłada się, że jest to przewlekłe zapalenie. Gdy równocześnie we krwi stwierdza się zwiększone stężenie PSA, lekarz może zalecić wykonanie biopsji prostaty. Jest to badanie pozwalające wykluczyć raka gruczołu krokowego.

Jak leczyć ostre zapalenie prostaty?

Ostre zakażenie leczy się antybiotykiem stosowanym przez co najmniej 4 tygodnie, by nie doszło do powikłań (ropnia). Kurację rozpoczyna się od razu po stwierdzeniu przez lekarza infekcji, zanim jeszcze otrzyma się wyniki badań z posiewów.

Przy leczeniu w domu, oprócz antybiotyków można wspomagać się lekami przeciwbólowymi i przeciwgorączkowymi, niekiedy środkami na zaparcia. Powinno się dużo odpoczywać i przyjmować dużo płynów.

Do szpitala trafiają pacjenci, których stan jest pogorszony przez bardzo wysoką gorączkę lub inne silnie odczuwane objawy. Leczenie w szpitalu dotyczy też pacjentów, którzy dodatkowo chorują na inne przewlekłe choroby, niewydolności, np. serca, wątroby, nerek.

Odpowiednio długie leczenie zazwyczaj z sukcesem zwalcza chorobę (90% przypadków). Powikłaniem (10% mężczyzn) ostrej choroby prostaty może być przewlekła infekcja i objawy jej towarzyszące. 

Jak leczyć przewlekłe zapalenie prostaty?    

Przewlekłą infekcję bakteryjną również leczy się antybiotykami, które przyjmuje się minimum 4 tygodnie, często dłużej, skrajnie nawet do 12 tygodni. Dodatkowo stosuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Niekiedy przewlekłe bakteryjne zapalenie prostaty leczy się metodą chirurgiczną, co ostatecznie zapobiega dalszym nawrotom choroby. 

Leczenie przewlekłego zapalenia prostaty (przewlekłego bólu miednicy) nie jest łatwe, jako że przyczyna nie jest dokładnie znana. Choroba znacznie utrudnia jakość życia pacjentom. Jako, że dolegliwości występują okresowo, to pojawiają się samoistnie bez przyczyny i potrafią ustąpić również bez leczenia, aby znów powrócić za jakiś czas. 

Lekarz często zleca mimo wszystko terapię antybiotykami, z racji, że wynik mógł wyjść fałszywie ujemny. Poza tym stosuje się leki, które poprawiają odpływ moczu z pęcherza, lub inne mające na celu zmniejszenie wielkości gruczołu krokowego. Na przewlekły ból zaleca się przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.  Bardzo istotna jest też zmiana trybu życia, unikanie ucisków na krocze, rezygnacja z jazdy na rowerze, zdrowsza dieta, odstawienie używek.

Bakteryjne przewlekłe zapalenie jest wyleczalne całkowicie u 50-60% mężczyzn. U pozostałych choroba potrafi nawracać po jakimś czasie. Natomiast w przypadku przewlekłego bólu miednicy całkowite wyleczenie jest dużo rzadsze. Choć zdarza się, że akurat w tym przypadku objawy potrafią się samoistnie wycofać i ustąpić na stałe.